Posted in ֆիզիկա 9

Հետազոտական աշխատանք

1․ Ատոմային էներգետիկան և բնապահպանական խնդիրները։

2.Պատրաստեք հարցաթերթիկ միջուկային զենքի վերաբերյալ մարդկանց վերաբերմունքը հետազոտելու նպատակով: Հարցում կատարեք դպրոցում սովորող տարբեր դասարանների աշակերտների, շենքում ապրող մարդկանց: Ամփոփեք արդյունքները, ներկայացրեք դիագրամմայի տեսքով և մեկնաբանեք:

3.Հավաքեք նյութեր Հայաստանի հանրապետությունում գտնվող ատոմային էլեկտրակայանի միջուկային  ռեակտորի վերաբերյալ : Հետազոտելու նպատակով պատրաստեք հարցաթերթիկ մարդկանց վերաբերմունքը  ատոմային էներգտետիկային ուղղված: Հարցում կատարեք դպրոցի տարբեր դասարաններում սովորող աշակերտներին, ձեր շենքում ապրող բնակիչներին: Ամփոփեք արդյունքները , ներկայացրեք դիագրամմայի տեսքով և մեկնաբանեք:

Posted in ֆիզիկա 9

Ինքնաստուգում

1) Ինչ է ոսպնյակը։

Թափանցիկ միասեռ դետալ, որը երկու կողմից սահմանափակված է լույսի ճառագայթները բեկող ողորկ մակերևույթներով։

2) Որ կետն են անվանում ոսպնյակի գլխավոր կիզակետ։

F կետը, որում, ոսպնյակում բեկվելուց հետո, հավաքվում են գլխավոր օպտիկական առանցքին զուգահեռ ճառագայթները

3) Ինչն են անվանում ոսպնյակի խոշորացում։

Ոսպնյակի խոշորացումը ցույց է տալիս, թե առարկայի պատկերի գծային չափերը առարկայի  չափերի որ մասն են կազմում:

4) Որ աչքն է կոչվում կարճատես։

Այն աչքը որը մոտիկը լավ է տեսնում, հեռուն վատ։

5) Որ աչքն է կոչվում հեռատես։

Այն աչքը որը հեռուն լավ է տեսնում, մոտիկը վատ։

6) ինչ մասնիկներից է կազմված ատոմային միջուկը։

Նեյտրոներից, էլեկտրոններից և պրոտտոններից։

7) Որ միջուկներն են անկայուն։

Պրոտոններ և նեյտրոններ

8) Ինչպես են որոշում նեյտրոների թիվը միջուկում։

9) Որ երևութն է կոչվում ռադիո ակտիվություն։

Ռադիոակտիվությունը՝ Ատոմային միջուկների փոխակերպման գործնթացն է։

10) Ռադիոակտիվ տրոհման ժամանակ ինչ ճառագայթումներ են անջատվում։

𝚊, 𝚋, 𝚢

11) Ինչ բնույթ ունի ալֆա ճառագայթումը։

շատ արագորեն կլանվում է անգամ թղթի բարակ շերտի կողմից:

12) Ինչ բնույթ ունի բետտա ճառագայթումը։

անարգել անցնում են թղթի կամ ալյումինե նրբաթիթեղի միջով, իսկ 1մմ հաստությամբ կապարի կամ 5մմ հաստությամբ ալյումինի շերտերը գործնականում լրիվ կլանում են այն:γ ճառագայթումն ընդհանրապես լիցք չունի, այդ պատճառով չի շեղվում էլեկտրական կամ մագնիսական դաշտով անցնելիս:

13) Ինչ տիպի էներգիա է ատոմային էներգիան։

Այն էներգիան է, որը պարունակվում է ատոմային միջուկներում և թողարկվում է միջուկային ռեակցիաների և ռադիոակտիվ քայքայման ժամանակ։ 

14) Ինչ կենսաբանական ազդեցություններ ունեն ռադիոակտիվ ճառագայթումները։

Ազդում է լիմֆոցիտների և էրիթրոցիտների վրա։ Այսպիսով, այն բացասաբար է անդրադառնում իմունային համակարգի վրա: 

15) Ինչ վնասներ կարող են տալ ռադիոակտիվ թափոնները։

Ռադիոակտիվ թափոններից դուրս եկող հոտը և հնարավոր է գազը շատ վնասակար է կենդանի օրգանիզմների վրա այն կարող է փոխել նրանց գենետիկական ինֆորմացիան

Posted in ֆիզիկա 9

Գաղափար ատոմային էներգիայի մասին, ատոմային էներգիայի խաղաղ օկտագործումը

Մեծ կարգաթիվ ունեցող միջուկները, որոնք կոչվում են ծանր միջուկներ, անկայուն են: Դրանք ժամանակի ընթացքում ինքնակամ փոխակերպվում են ավելի փոքր կարգաթիվ ունեցող միջուկների, միաժամանակ անջատելով էներգիա: Այդ երևույթը հայտնագործել է Անրի Բեկերելը 1896թ-ին, ուրանի աղերի վրա Արևի ճառագայթների ազդեցությունը հետազոտելիս:Հետագայում Մարիա և Պիեռ Կյուրի ամուսինները հայտնաբերեցին ճառագայթող այլ նյութեր ևս. թորիում` Th, պոլոնիում` Po, ռադիում` Ra և այլն: 

70204_1.jpg

Ռադիոակտիվ նյութերի արձակած ճառագայթման ֆիզիկական բնույթը պարզելու նպատակով Էռնեստ Ռեզերֆորդը դրանք անցկացրեց ուժեղ էլեկտրական /մագնիսական դաշտով, որտեղ ճառագայթումը բաժանվեց երեք մասի. մի մասը շեղվեց դեպի ձախ, մյուսը դեպի աջ, իսկ երրորդն ընդհանրապես չշեղվեց: 

 Դա նշանակում էր, որ ծանր միջուկների փոխակերպումների հետևանքով ի հայտ են գալիս երեք տիպի ճառագայթումներ, որոնք անվանեցին α ,β և γ ճառագայթումներ: 


Ուսումնասիրելով շեղված փնջերը, նրանց շեղման չափն ու ուղղությունը, Ռեզերֆորդը պարզեց.

α ճառագայթումը շատ արագորեն կլանվում է անգամ թղթի բարակ շերտի կողմից:

β ճառագայթները անարգել անցնում են թղթի կամ ալյումինե նրբաթիթեղի միջով, իսկ 1մմ հաստությամբ կապարի կամ 5մմ հաստությամբ ալյումինի շերտերը գործնականում լրիվ կլանում են այն:γ ճառագայթումն ընդհանրապես լիցք չունի, այդ պատճառով չի շեղվում էլեկտրական կամ մագնիսական դաշտով անցնելիս:

γ ճառագայթումը համարյա չի փոխազդում միջավայրի հետ և հեշտությամբ անցնում է նյութի միջով: 5սմ հաստությամբ կապարի շերտով γ ճառագայթումը նույնպես չի անցնում:

Posted in ֆիզիկա 9

Աչք և տեսողություն

Մարդու աչքը համարյա գնդաձև է պաշտպանված է սպիտապատյան կոչվող խիտ թաղանթով։ Սպիտապատյանի առջևի մասը` եղջերերաթաղանթը թափանցիկ է։ Եղջերաթաղանթի ետևում գտնվում է ծիածանաթաղանթը որը տարբեր մարդկանց մոտ կարող է լինի տարբեր գույնի։ Եղջերաթաղանթի և ծիածանաթաղանթի միջև գտնվում է ջրանման հեղուկը ծիածանաթաղանթի մեջտեղում գտնվում է ջրանման հեղուկը։ Ծիածանաթաղաթի մեջտեղում կա ծակ` բիբ, որի տրամագիծը կախված է լուսավորումից կարող է փոփոխվել մոտավորապես 2-ից մինչև 8-ը։ Բիբի ետևում տեղավորված է թափանցիկ մարմին որը ձևով նման է հավաքող ոսպնյակին դա ակնաբյուրեղն է, որը շրջափակված է ակնամկաններով։ Ակնաբյուրեղի ետևում տեղադրված է ապակենման մարմինը որը թափանցիկ է և լցնում է աչի մնացած ամբողջ մասը։ Սպիտապատյանի ետևի մասը` աչքի հետեվը ծածկված է ցանցանման թաղանթով` ցանցաթաղանթով։ Ցանցաթաղանթը կազմված է նուրբ թելերից որոնք փոքրիկ մազիկների պես ծածկում են աչքի հատակը։

ԿԱՐՃԱՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ ԵՒ ՀԵՌԱՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ։ Աչքը կոչվում է նորմալ եթե այն չլարված վիճակում զուգահեռ ճառագայթները հավագում է ցանցաթաղանթի վրա գտնվող կետում։ Առավել տարածված են աչքի երկու թերություններ` կարճատեսություն և հեռատեսություն։ Կարճատես կոչվում է այն աչքը, որի կիզակետը ակնամկանի հանգիստ վիճակում գտնվում է աչքի ներսում։ Կարճատեսությունը կարող է պայմանավորված լինել նրանով որ նորմալ աչքի հետ համեմատած ցանցաթաղանթն ակնաբյուրեղից ավելի շատ է հեռացված։ Հեռատես կոչվում է այն աչքը, որի կիզակետն ակնամկաի հանգիստ վիճակում գտնվում է ցանցաթաղանթի ետևում։ Հեռատեսությունը կարող է պայմանավորված լինել նրանով, որ նորմալ աչքի հետ համեմատած ցանցաթաղանթը դասավորված է ակնաբյուրեղին մոտիկ։ Կարճատես աչքի համար պարկերը ստացվում է աչքի ներսում ցանցաթաղանթի առջևում, որպեսզի այն տեղաշարժվի ցանցաթաղանթի վրա պետք է փոքրացնել աչքի բեկող համակագի օպտիկական ուժը, դրա համար կիրառում են ցրող ոսպնյակ։ Հեռատես աչքի համմակարգի օպտիկական ուժը պետք է ուժեղացնել որպեսզի պարկերն ընկնի ցանցաթաղանթի վրա, դրա համար օկտագործում են հավագող ոսպնյակ։

Posted in ֆիզիկա 9

Ոսպնյակներ

1. Թափանցիկ միասեռ նյութից կազմված դետալ, որը երկու կողմից սահմանափակված է լույսի ճառագայթները բեկող ողորկ մակերևույթներով։

2. Ուռուցիկ` որոնց միջին մասն ավելի հաստ է, քան եզրերը: Գոգավոր` որոնց միջին մասն ավերի բարակ է, քան եզրերը:

3. Հավաքող է երբ ճառագայթների փունջը ոսպնյակով անցնելուց հետո հավաքվում է մեկ կետում: ցրող է երբ ճառագայթների փունջը ոսպնյակով անցնելուց հետո ցրվում է բոլոր ուղղություններով:

4.

Posted in ֆիզիկա 9

Օպտիկական երևույթներ

Ֆիզիկայի այն բաժինը որն ուսումնասիրում է լույսի հետ կապված երևույթները կոչվում է օպտիկա։

Լույսի տարածման օրենքը։ Լույսը` թափանցիկ համասեռ միջավայրում տարածվում է ուղղագիծ

Հայելային և ցրիվ անդրադարձում։ Երբ լույսի զուգահեռ ճառագայթների փունջը ընկնում է անդրադարձնող մակերևույթին և անդրադառնում է զուգահեռ փնջերով տեղի է ունենում հայելային անդրադարձում։ Երբ լույսի ճառագայթների զուգահեռ փունջը ընկնում է անդրադարձնող մակերևույթին և անդրադառնում է տարրամետ փնջերով կոչվում է ցրիվ կամ դիֆուզ անդրադարձում։

Լույսի անդրադարձման օրենքը։ Ընկնող ճառագայթը անդրադարձած ճառագայթը և անդրադարձնող մակերևույթին անկյան կետում կանգնեցրած ուղղահայացը գտնվում են նույն հարթության մեջ, Անկման անկյունը հավասար է անդրադարձման անկյանը։

Լույսի բեկման օրենքը։ Անկման անկյան սինուսի հարաբերությունը բեկման անկյան սինուսին հաստատուն մեծություն է տվյալ երկու միջավայրերի համար։

Posted in ֆիզիկա 9

Աստղեր

Ինչպես գիտենք աստղերը երկնային օբյեկտներ են որոնք Երկիր մոլորակից 4,2 լուսային տարի հեռավորության վրա են գտնվում։ Երկնքում կարելի է նկատել մոտ 6000 աստղ։ Կազմված են ջրածնից, հելիումից և տիեզերական փոշուց, որոնց նախնական ջերմաստիճանը մոտ -263 °C է։ Աստղերը մահանում են այն ժամանակ երբ` սպառվում են աստղի միջուկային «վառելիք»-ը, Ջրածնի պաշարների սպառումից հետո սկսում է այրվել հելիումը։ հելիումի այրումից հետո աստղն արագ սկսում է այրել նաև մնացած ամբողջ միջուկային պաշարները ու մնում առանց էներգիայի աղբյուրի։ Այդ պահից սկսած՝ այն հաշված վայրկյանների ընթացքում կծկվում է, որից հետո կամ պայթում է, կամ սառչում։ Սպիտակ թզուկ կոչվում են այն փոքրաչափ սպիտակ աստղերը, որոնք առաջանում են, երբ Արեգակի մեկուկեսապատիկը չգերազանցող զանգվածով աստղերը կծկվում են մինչև որոշակի չափի կայուն վիճակի։ Սպիտակ թզուկներն աստղերի զարգացման վերջին փուլն են. ունեն մեծ խտություն և մակերևույթի 10-20 հզ. աստիճան ջերմաստիչան։ Նրանց ձգողական ուժերը հավասարակշռվում են էլեկտրոնների միջև գործող վանողական ուժերով։

Posted in ֆիզիկա 9

Դասարանական աշխատանք։ Ֆիզիկա

Էջ 106 տարբերակ 1

1) Ինչպե՞ս կփոփոխվի հոսանքակիր հաղորդչում անջատված ջերմաքանակը, եթե հաղորդչում հոսանքի ուժը փոքրանա երկու անգամ։ ՊԱՏ.` 4. կփոքրանա 2 անգամ

2) Որքան էներգիա է ծախսում արդուկը մեկ րոպեում, եթե նրա տաքացնող տարրի դիմադրությունը 100 Օմ է, իսկ հոսանքի ուժը նրանում 2Ա է: ՊԱՏ.` 2. 24000Ջ

3) 220Վ լարման դեպքում թեյնիկի տաքացնող էլեմենտում հոսանքի ուժը 5Ա է։ Որքա՞ն ջերմաքանակ կանջատի թեյնիկը 5 րոպեում։ ՊԱՏ.` 5. 330000

4) Միևնույն չափսերով երկաթյա և պղնձե մետաղալարերը միացված են հոսանքի աղբյուրին հաջորդաբար։ Ի՞նչ կարելի է ասել այդ մետաղալարերում, հավասար ժամանակներում հոսանքի անջատած ջերմաքանակների մասին։ ՊԱՏ.` 2. պղնձե մետաղալարում անջատվում է շատ ջերմաքանակ

Էջ 105 տարբերակ 3

1) կՎտ.ժ –ը արտահայտեք ջոուլներով։ ՊԱՏ.` 2. 3600Ջ

2) 180կՋ-ը արտահայտեք հեկտովատտ.ժամ-ով։ ՊԱՏ.` 2. 50հՎտ.ժ

3) Որքա՞ն էներգիա կծախսի լվացքի մեքենան 2 ժամում։ Նրա էլեկտրաշարժիչի հզորությունը 400Վտ է։ ՊԱՏ.` 3. 10կՎտ.ժ

4) Էլեկտրական լամպը 10րոպեում ծախսում է 36կՋ էներգիա: Հաշվեք լարումը լամպի վրա, եթե նրանում հոսանք ուժը 0,5մ է։

Էջ 98 տարբերակ 2

Posted in ֆիզիկա 9

ԴԱՍ 6,7․ԷԼԵԿՏՐԱԿԱՆ ՀՈՍԱՆՔ։ ՀՈՍԱՆՔԻ ԱԶԴԵՑՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ 11.10-17.10

Հաղորդիչներում լիցքավորված մասնիկները՝ մետաղներում էլեկտրոնները, էլեկտրոլիտներում` իոնները, կարող են ազատորեն տեղափոխվել մարմնի մի մասից մյուսը: Այդ լիցքավորված մասնիկներին անվանում են ազատ լիցքակիրներ: Էլեկտրական դաշտի բացակայության դեպքում ազատ լիցքակիրները հաղորդիչում կատարում են քաոսային (ջերմային) շարժում, ուստի կամայական ուղղությամբ նրանք տեղափոխում են  նույն քանակի լիցքեր: Էլեկտրական դաշտի առկայության դեպքում, նրա ազդեցության տակ, ազատ լիցքակիրները ջերմային շարժման հետ մեկտեղ կատարում են նաև ուղղորդված շարժում և այդ ուղղությամբ ավելի շատ լիցք տեղափոխվում:

electron-mobility1

Լիցքավորված մասնիկների ուղղորդված շարժումն անվանում են էլեկտրական հոսանք:

Նյութի մեջ էլեկտրական հոսանքի գոյության համար անհրաժեշտ են`

1.ազատ լիցքակիրներ, որոնք կարող են ազատ տեղաշարժվել մարմնի ողջ ծավալով,

2.էլեկտրական դաշտ, որը էլեկտրական ուժով կազդի ազատ լիցքակիրների վրա և կստիպի շարժվել որոշակի ուղղությամբ:

Էլեկտրական հոսանքն ունի ուղղություն: Պայմանականորեն, որպես հոսանքի ուղղություն համարել են այն ուղղությունը, որով շարժվում են դրական լիցքավորված մասնիկները:

current (1)

Մետաղներում ազատ լիցքակիրները բացասական լիցք ունեցող մասնիկներն են՝ էլեկտրոնները, հետևաբար մետաղում հոսանքի ուղղությունը հակադիր է նրանց ուղղորդված շարժման ուղղությանը:

Էլեկտրոլիտներում հոսանքի ուղղությունը համընկնում է դրական իոնների և հակառակ է՝ բացասական իոնների ուղղորդված շարժման ուղղությանը: Հաղորդիչներում շարժվող ազատ լիցքակիրներն անհնար է տեսնել: Հետևաբար, հոսանքը հայտնաբերվում է իր ազդեցություններով, որոնք չորսն են.

1. Ջերմային՝ հոսանքի անցնելու ժամանակ հաղորդիչը տաքնում է:

napryag1
heat1

2.Քիմիական՝ էլեկտրոլիտներով՝ աղերի, թթուների, հիմքերի լուծույթներով հոսաքնի անցնելու ժամանակ տեղի է ունենում նյութի քիմիական բաղադրության  փոփոխություն, առաջում է նստվածք և մաքուր մետաղներ: 

0011-011-KHimicheskoe-dejstvie-elektricheskogo-toka-Vpervye-bylo-otkryto-v-1800g

3.Մագնիսական՝ հաղորդիչը, որի միջով հոսանք է անցնում ձեռք է բերում մագնիսի հատկություններ և սկսում է դեպի իրեն ձգել երկաթյա առարկաներ, ազդում է մագնիսական սլաքի վրա:

amper1

4.Կենսաբանական՝ կենդանի մարմնով անցնելու դեպքում հոսանքն առաջացնում է մկանային կծկում, արագացնում է արյան հոսքը անոթներով և նյութափոխանակությունը՝ հյուսվածքներում:

tumblr_inline_naumjypHGD1skr4va

Փորձը ցույց է տալիս, որ էլեկտրական հոսանքի բոլոր ազդեցություններից միայն մագնիսականն է, որ դրսևորվում է միշտ:

Տնային առաջադրանք՝ դաս 6 և 7։ Պատասխանել դասգրքի էջ 24-ի 1-5 հարցերին։ Դիտել տեսանյութը և թարգմանել Հրապարակել բլոգներում, հղումն ուղարկել ինձ։

Posted in ֆիզիկա 9

Հոսանքի աշխատանքը և հզորությունը. Ջոուլ-Լենցի օրենքը

Հոսանքի աշխատանքը և հզորությունը Էլեկտրական հոսանքն օժտված է էներգիայով, որի հաշվին նա կարող է աշխատանք կատարել: Հոսանքի կատարած աշխատանքի շնորհիվ էլեկտրական էներգիան փոխակերպվում է էներգիայի այլ տեսակների: Օրինակ՝ ջեռուցիչ սարքերում էլեկտրաէներգիան փոխակերպվում է ջերմային էներգիայի, էլեկտրաշարժիչում՝ մեխանիկական էներգիայի, էլեկտրոլիզի ժամանակ՝ քիմիական էներգիայի և այլն: 

Ենթադրենք սպառիչ (լամպ, ջերմատաքացուիչ, էլեկտրաշարժիչ) պարունակող շղթայի տեղամասում լարումը U է, հոսանքի ուժը I և tժամանակամիջոցում նրանով անցել է q լիցք: Լարման սահմանումից հետևում է, որ A=q⋅U, իսկ քանի որ հաստատուն հոսանքի դեպքում  q=I⋅t , ապա՝  A=U⋅I⋅t (1): Այսինքն.Հաստատուն հոսանքի աշխատանքը շղթայի տղամասում հավասար է հոսանքի ուժի, լարման և այն ժամանակամիջոցի արտադրյալին, որի ընթացքւմ կատարվել է այդ աշխատանքը:Աշխատանքի այս (1) բանաձևը թույլ է տալիս որոշել հոսանքի կատարած աշխատանքը, անկախ այն բանից, թե այդ հոսանքի էներգիան էներգիայի ի՞նչ տեսակների է փոխակերպվել՝ ջերմային, մեխանիկական, թե քիմիական: Միավորների ՄՀ-ում հոսանքի աշխատանքը արտահայտում են ջոուլով (Ջ)Էլեկտրական շղթայում հոսանքի՝ աշխատանք կատարելու արագությունը բնութագրող մեծությունը անվանում են հոսանքի հզորություն և նշանակում ՝ P տառով:Եթե t ժամանակում հոսանքը կատարում է  A աշխատանք, ապա P=A/t (2): Հաշվի առնելով աշխատանքի (1) բանաձևը կստանանք P=U⋅I (3)Հաստատուն հոսանքի հզորությունը շղթայի տվյալ տեղամասում հավասար է հոսանքի ուժի և տեղամասի ծայրերին կիրառված լարման արտադրյալին: Օգտվելով Օհմի օրենքից (3) բանաձևը կարելի է ներկայացնել հետևյալ տեսքով  P=U2 /R և P=I2⋅R Միավորների ՄՀ-ում հզորությունն արտահայտվում է վատտով (Վտ). 1Վտ=1Ջ/վ Հզորությունը հավասար է 1Վտ — ի, եթե 1վ — ում կատարվում է 1Ջ աշխատանք: Կիրառվում են նաև 1կՎտ (կիլովատ), 1ՄՎտ (մեգավատ), 1մՎտ (միլիվատ) միավորները:1մՎտ=0.001Վտ 1ՄՎտ=1000000Վտ 1կՎտ=1000Վտ  Հզորությունը չափող սարքը կոչվում է Վատտմետր:  Կենցաղում հոսանքի աշխատանքը չափում են Էլեկտրական հաշվիչ կոչվող հատուկ սարքով: Այս դեպքում գործածվում է հոսանքի աշխատանքի արտահամակարգային միավորը՝ 1ԿՎտ·ժ1ԿՎտ.Ժ=1000Վտ⋅3600վ=3600000Ջ 

Փորձը ցույց է տալիս, որ հաղորդիչները տաքանում են, երբ նրանցով էլեկտրական հոսանք է անցնում: Հոսանքի ջերմային ազդեցությունը ուսումնասիրեցին անգլիացի ֆիզիկոս Ջ. Ջոուլը, իսկ ևս մեկ տարի անց՝ ռուս գիտնական Է. Լենցը: Նրանք միմյանցից անկախ սահմանեցին օրենք՝ Ջոուլ-Լենցի օրենքը, որը բացահայտում է, թե ի՞նչ մեծություններից և ինչպե՞ս է կախված հաղորդչում անջատված ջերմաքանակը:      

  Ջոուլ-Լենցի օրենքը հայտնագործվել է փորձնական ճանապարհով, սակայն դրան կարելի է նաև տեսական հիմնավորում տալ: Եթե շղթայի տեղամասում մեխանիկական աշխատանք չի կատարվում, նրանում քիմիական ռեակցիա տեղի չի ունենում, ապա հոսանքի ամբողջ աշխատանքը ուղղված է հաղորդչի ներքին էներգիայի մեծացմանը:     Ընդ որում, հաղորդչի շրջապատի տրված Q ջերմաքանակը, համաձայն էներգիայի պահպանման օրենքի հավասար է հաղորդչի ներքին էներգիայի փոփոխությանը, այսինքն՝ հոսանքի աշխատանքին՝ A=Q Քանի որ էլեկտրական հոսանքի կատարած աշխատանքը հավասար է A=U⋅I⋅T հետևաբար և Q=U⋅I⋅T   Օգտվելով Օհմի օրենքից, բանաձևը կարելի է ներկայացնել նաև այլ տեսքով՝ Q=U2 ⋅t /R կամ Q=I2⋅R⋅t Այս վերջին բանաձևն էլ արտահայտում է Ջոուլ-Լենցի օրենքը:   Հոսանքակիր հաղորդչում անջատված ջերմաքանակը հավասար է հոսանքի ուժի քառակուսու, հաղորդչի դիմադրության և նրանով հոսանքի անցման ժամանակի արտադրյալին:

Թեմատիկ հարցեր և խնդիրներ՝

1. Բնակարանի տաքացման համար օգտագործվող 140 Օմ դիմադրություն ունեցող էլեկտրական ջերմատաքացուցիչը  նախատեսված է 3.5 Ա հոսանքի ուժի համար: Որքա՞ն էներգիա կծախսի այդ ջերմատաքացուցիչը  8 ժամ անընդհատ աշխատելու դեպքում:

2. Ավտոտնակում  էլեկտրական լամպը մոռացել էին անջատել: Որքա՞ն աշխատանք էր իզուր կատարվել 24 ժամում, եթե լամպը միացված էր 110 Վ լարման ցանցին և նրանով անցնող հոսանքի ուժը 0.8 Ա էր:

3. 50 Օմ դիմադրություն ունեցող էլեկտրական վարսահարդարիչը միացրեցին 127 Վ լարման ցանցին: Որքա՞ն աշխատանք կկատարի նրանում հոսանքը 15 րոպեի ընթացքում: 

4. 6 Վ լարման և 2 Ա հոսանքի ուժի դեպքում համակարգչի մարտկոցի լիցքավորումը տևեց 1.5 ժամ: Որոշե՛ք հոսանքի կատարած աշխատանքը այդ ընթացքում: 

5. 450 Վտ հզորություն ունեցող հեռուստացույցը, ըստ հաշվիչի ցուցմունքի, ծախսել է 360 կՋ էներգիա: Որքա՞ն ժամանակ է միացված եղել հեռուստացույցը:

6. Ճեպընթաց էլեկտրագնացքը, որի շարժիչների ընդհանուր հզորությունը 200 կՎտ է, շարժվում է 180 կմ/ժ միջին արագությամբ: Որքա՞ն աշխատանք են կատարում նրա էլեկտրաշարժիչները 560 կմ ճանապարհ անցնելիս:

7. Ի՞նչ ջերմաքանակ կանջատվի 80 վ-ում 40 Օմ դիմադրություն ունեցող ջեռուցիչ տարրում, եթե այն միացված է 120 Վ լարման ցանցին: 

8. Հաղորդչի  դիմադրությունը 150 Օմ է, նրանով անցնող հոսանքի ուժը՝ 1.6 Ա: Ի՞նչ ջերմաքանակ կանջատվի նրանում 10 վ-ի ընթացքում: 

9. Շղթայի տեղամասում միմյանց հաջորդաբար միացված են R1=40 Օմ և R2 =60 Օմ դիմադրություններով ռեզիստորներ: Տեղամասի ծայրերում լարումը 100 Վ է: 2 րոպեի ընթացքում ի՞նչ ջերմաքանակ կանջատվի հաղորդիչներից յուրաքանչյուրում: Պատասխանը գրել ամբողջ թվի ճշտությամբ: 

images.jpg

10. Էլեկտրական ջեռուցչի0.017 Օմ⋅մմ2 /մ տեսակարար դիմադրությամբ պղնձե  սնուցող հաղորդալարի երկարությունը 1.5 մ է, լայնական հատույթի մակերեսը՝ 2 մմ2 : Որքա՞ն ջերմաքանակ կանջատվի այդ հաղորդալարում 25 րոպեի ընթացքում, եթե շղթայում հոսանքի ուժը 4 Ա է: 

0db254a4af.jpg

Տնային աշխատանք՝ դաս 18-20։ Պատասխանել էջ 63- ի 1-9-ը և էջ 67-ի 1- 11 հարցերին։ Աշխատանքը հրապարակել բլոգում, հղումն ուղարկել ինձ։